పాక్ క్షిపణులను గాల్లోనే పేల్చేస్తున్న S-400 గురించి తెలుసుకుందాం

భారత్ రంగంలోకి దించిన ఎస్-400 గగనతల రక్షణ వ్యవస్థను (Air Defence System) ప్రపంచంలోని అత్యంత ప్రమాదకరమైన భూమి నుండి గాల్లోకి ప్రయోగించే (సర్ఫేస్-టు-ఎయిర్ మిస్సైల్ - SAM) వ్యవస్థల్లో ఒకటిగా పరిగణిస్తారు. ఈ వ్యవస్థ తన అపారమైన సామర్థ్యాల కారణంగా నాటో (NATO) సభ్య దేశాలకు కూడా ప్రధాన సవాలుగా మారింది. భారత్ తమకు చిరకాల మిత్రదేశం కావడంతో రష్యా వీటిని సరఫరా చేసింది.

అసలు ఎస్-400 ఏంటి?

ఎస్-400 క్షిపణి రక్షణ వ్యవస్థ ప్రపంచంలోనే అత్యంత ఆధునిక దీర్ఘశ్రేణి గగనతల రక్షణ వ్యవస్థలలో ఒకటిగా పేరుపొందింది. ఈ వ్యవస్థలో ప్రధానంగా మూడు భాగాలు ఉంటాయి: క్షిపణి ప్రయోగ వాహనాలు, శక్తివంతమైన రాడార్, ఒక కమాండ్ సెంటర్. ఇది విమానాలు, క్రూయిజ్ క్షిపణులు, వేగంగా దూసుకొచ్చే మధ్యంతర శ్రేణి బాలిస్టిక్ క్షిపణులను కూడా ఛేదించగలదు. దాదాపు అన్ని రకాల ఆధునిక యుద్ధ విమానాలను ఇది ఎదుర్కోగలదు.

ఎస్-400 లో ఏమి ఉంటాయి?

ఎస్-400లో మూడు భాగాలు ఉన్నాయి - క్షిపణి లాంచర్లు, శక్తివంతమైన రాడార్, కమాండ్ సెంటర్. ఇది విమానాలు, క్రూయిజ్ క్షిపణులు, వేగంగా కదిలే ఇంటర్మీడియట్ రేంజ్ బాలిస్టిక్ క్షిపణులను కూడా ఢీకొట్టగలదు. ఎస్-400 దాదాపు అన్ని రకాల ఆధునిక యుద్ధ విమానాలను ఎదుర్కొనగలదు. దీని రాడార్ 600 కి.మీ దూరంలో ఉన్న లక్ష్యాలను ట్రాక్ చేయగలదు. అక్టోబర్ 2018లో, భారతదేశం ఎస్-400 వైమానిక రక్షణ క్షిపణి వ్యవస్థల ఐదు యూనిట్లను కొనుగోలు చేయడానికి రష్యాతో $5 బిలియన్ల ఒప్పందంపై సంతకం చేసింది. దీని మల్టీఫంక్షన్ రాడార్ వ్యవస్థలో 92N2E గ్రేవ్ స్టోన్ ట్రాకింగ్ రాడార్ మరియు 96L6 చీజ్ బోర్డ్ అక్విజిషన్ రాడార్ ముఖ్యమైనవి. ఇవి 360-డిగ్రీల నిఘాను అందిస్తూ, 600 కిలోమీటర్ల దూరంలోని లక్ష్యాలను కూడా గుర్తించగలవు. ఎస్-400 ఏకకాలంలో 300 వరకు లక్ష్యాలను ట్రాక్ చేయగలదు మరియు ఒకేసారి 36 ముప్పులను ఛేదించగలదు.

ఎస్-400 వ్యవస్థ అంచెలంచెలుగా రక్షణ కల్పించడానికి నాలుగు రకాల క్షిపణులను ఉపయోగిస్తుంది -

• 40N6: 400 కిలోమీటర్ల పరిధితో సుదూర లక్ష్యాలను ఛేదించగల దీర్ఘశ్రేణి క్షిపణి.
• 48N6: 250 కిలోమీటర్ల వరకు ప్రభావవంతమైన మధ్యశ్రేణి క్షిపణి.
• 9M96E, 9M96E2: 40 నుంచి 120 కిలోమీటర్ల పరిధితో, వేగంగా కదిలే యుద్ధ విమానాలు, కచ్చితత్వంతో ఉండే ఆయుధాలను నాశనం చేయగల స్వల్ప, మధ్యశ్రేణి క్షిపణులు.

ఈ క్షిపణులు గంటకు సుమారు 17,000 కిలోమీటర్ల వేగంతో (మాక్ 14) ప్రయాణించే లక్ష్యాలను, అలాగే 10 మీటర్ల నుంచి 30 కిలోమీటర్ల ఎత్తులో, అంతరిక్షపు అంచున ఉన్న బాలిస్టిక్ క్షిపణులను కూడా నిరోధించగలవు.

ఎస్-400 వ్యవస్థ అత్యంత సరళమైనది కావడంతో దీన్ని ఎక్కడైనా వేగంగా మోహరించవచ్చు. ప్రయాణంలో ఉన్నప్పుడు ఐదు నిమిషాల్లో మరియు స్టాండ్‌బై నుండి 35 సెకన్లలో కార్యాచరణకు సిద్ధమవుతుంది. దీని లాంచర్ వాహనాలు భారీ ట్రైలర్లపై అమర్చబడి, రోడ్లపై గంటకు 60 కిమీ మరియు ఆఫ్-రోడ్‌లో గంటకు 25 కిమీ వేగంతో ప్రయాణించగలవు.

ఎస్-400 తో పాటు, భారతదేశం తన వాయు రక్షణలో భాగంగా దాని ఉత్తర, పశ్చిమ సరిహద్దులలో ఎస్-125 పెచోరా, ఆకాశ్‌తో సహా అనేక రకాల సర్ఫేస్-టు-ఎయిర్ క్షిపణి వ్యవస్థలను మోహరించిందని వర్గాలు చెపుతున్నాయి.